Obezitede Neden Diyet Başarısız Olur? - Akşam

Neden daha fazla kilo verilmesinde direnç gösteren “diyet duvarına” toslanır? 

Tekrar kilo neden alınır? 

Kısaca neden “daha az yeme kararını” alamayız? 

Obezitenin ana nedeni basitçe fazla yemektir. 

Açlık, yeme ihtiyacı ya da arzusudur. 

Tokluk, açlık hissetmemekdir. 

Yeme davranışı bilinçaltı düzeyde organize olur. 

Gıda alımı nefes almaya benzer. Nefesinizi belli bir süre istediğiniz hızda ve miktarda kontrol edebilirsiniz. Ancak bilinçaltı bu durumu belli bir süre sonra iptal eder ve sizin dikkatinizi çekmeyen bir düzeye getirir. 

Gıda alımı da benzerlik gösterir. Kalori alımını bir süre kontrol edebilirsiniz fakat zamanla bilinçaltı galip gelir ve aynı nefes almada olduğu gibi gıda alımı ani dönüş yaparak rutine ulaşır. 

Leptin hormonu ve obezite 

Leptin hormonu obezite geni olarak bilinir ve obezitenin iyileşmesinde etkin olduğu bulunmuştur. Diyet ile vücut yağ kitlesi azaltıldığında haftalar içinde yemek sonrası leptin seviyesi düşer. Bunun sonucu daha fazla yemeye başlar ve tekrar vücut yağ kitlesi oluşur ve leptin seviyesi yükselir. Bu durum diyet sonrası tekrar kilo alımını açıklar. 

Riski artıran ve azaltan faktörler 

Besinlerden; meyve ve sebzeler, lifli diyet, tahıllar ve deniz ürünleri obezite riskini azaltır. 

Besinlerden; yüksek total enerjili gıdalar, aşırı işlenmiş gıdalar, yüksek glisemik yiyecekler, doymuş ve trans yağlar, şekerler, tuz, aşırı alkol, şekerli içecekler ve işlenmiş gıdalar obezite riskini artırır. 

Aktivitelerden; aerobik egzersiz, mukavemet egzersiz ve gerilme hareketleri obezite riskini azaltır. 

Aktivitelerden; sedenter hayat tarzı ve aşırı egzersiz obezite riskini artırır. 

Stres ve anksietede; egzersiz/fitnes, sağlıklı beslenme ve meditasyon obezite riskini azaltır. 

Stres ve anksietede; aşırı yüklenme ve kafein/ilaç bağımlılığı obezite riskini artırırlar. 

Yetersiz uyku düzeninde; REM (derin) uykusu, yatma zamanı, beslenme ve egzersiz/fitnes obezite riskini azaltır. 

Yetersiz uyku düzeninde; stres, aşırı eğlence, uyku bozukluğu ve alkol/ilaçlar obezite riskini artırır. 

İnsülin direnci ve obezite 

HOMA testi olarak da bilinen İnsülin direnci testi, insülin duyarsızlığını veya insülin direncini değerlendirmek için kullanılmaktadır. 

Sadece diyet ile kilo verildiğinde HOMA değerinin düzelmesi 8 hafta, tansiyonun düzene girmesi 8-12 hafta sürerken, sadece egzersiz ile kilo verildiğinde HOMA değerinin düzelmesi 4-8 hafta, tansiyonun düzene girmesi 8-12 hafta sürerken, 

Diyet ve egzersiz ile birlikte kilo verildiğinde, HOMA değerinin düzelmesi 4 hafta, tansiyonun düzene girmesi 4-8 hafta sürer. 

Diyet tedavisinde köşe taşları 

- Hastanın klinik durumuna göre fiziksel aktivite planlanmalıdır. 

- Düşük glisemik içerikli düşük kalorili diyet yapılmalıdır.

- 4-6 ay süresinde %5-10 kilo kaybı öngörülmelidir. 

- Aşırı yağ kitlesi varlığında ilaçsız tedavinin temelini diyet ve fiziksel aktiviteye oluşturmalıdır. 

- Uygulanacak diyet maliyeti düşük ve günlük pratik hayata uygun olmalıdır. 

-Bitkisel lifli yiyecekler ön planda olmalıdır.

Kaynak: Akşam