Perianal Fistüller

Anal fistül anorektum ve perine arasında epitel ile döşeli bir kanaldır.

Parks’ın sınıflamasına göre fistüllerin yüzde 45’i intersfinkterik, yüzde 30’u transsfinkterik, yüzde 20’si suprasfinkterik, yüzde 5’i ekstrasfinkteriktir.

Daha önce varolan apsenin spontan veya cerrahi drenajı sonrası akıntının devam etmesi en önemli belirti ve bulgudur. Peranal bölgeye bakıldığında akıntının geldiği bir delik görülür. 

Aşağı fistüller anal kanala dişli çizgi hizasında açılanlara denmiş, bunlarda submüköz, intersfinkterik veya transsfinkterikolarak ayrılmış ve bunların dışındakilere yüksek fistül denmiştir.

1990 da Goodsall litotomi pozisyonunda anüsün ortasından çizilen hayali transvers çizginin ön tarafında dış delikleri bulunan fistüllerin direkt olarak ışınsal bir şekilde dişli çizgiye açıldığını, bu çizginin arkasında dış delikleri bulunan fistüllerin kıvrılarak dişli çizgiye arka orta hatta açıldığını bildirdi. Şekil 2).

En çok kullanılan sınıflama fistül traktlarının vertikal lokalizasyonuna göre yapılan Parks’ ın önerdiği sınıflamadır. Bunlar:

1.İntersfinkterik

2.Transsfinkterik

3.Suprasfinkterik

4.Ekstrasfinkterik

Marks’ın çalışmasında fistüllerin ’sı subkutan, %56’sı intersfinkterik, %21’i transsfinkterik, yüzde 3.5’i suprasfinkterik, yüzde 3’ü ekstrasfinkterik olarak verilmiştir.

İntersfinkterik Fistül

İç delik dişli çizgidedir. Fistül traktı internal sfinkteri geçer, intersfinkterik alandan aşağı döner ve perineye açılır.

Transsfinkterik Fistül

İç delik dişli çizgide veya daha yukarıda olabilir. Fistül traktı internal ve eksternal sfinkteri geçip perineye acılır.

Suprasfinkterik Fistül

Bu fistüllerin çoğu intersfinkterik apse ve fistül komplikasyonu olarak- yukarı uzanan kör traktın ucunda gelişen supralevator apsenin levator anileri delip iskiorektal fossayı geçip perineye açılması ile olur.

Ekstrasfinkterik Fistül

İatrojenik olabilir, pelvik apseye bağlı olabilir, iskiorektal apse drenajı sırasında aşırı küretaja bağlı gelişebilir.

Tanı

Perinenin palpasyonu ile apse olup olmadığı, fistülün sert kordon gibi traktı da belirlenebilir.

Fistülografi dış delikten veya varsa apse kavitesinden kontrast madde verilerek fistül traktının belirlenmesidir.

MR inceleme fistül traktını, varsa apseyi, nedbe dokusunu, kör traktları ve çevre dokuları daha iyi gösterir. Bu nedenle özellikle komplike fistüllerde tercih edilen inceleme yöntemidir.

Tek tedavi ameliyattır. Amaç fistül traktını yok ederken kontinensi bozmamaktır.

Fistülotomi- Core out

Fistül traktı belirlenir, stile dış veya iç delikten sokulup, diğerinden çıkarılır, üstündeki dokular bıçak veya koter ile kesilir.

Fistülektomi

Dış delik bir alet ile tutulur, delik etrafındaki cilt kesilir ve yavaşça çekilerek trakt etrafından serbestleştirilir- core out tekniği.

Seton

Setonlar fistül traktını belirlemek, infeksiyonu drene etmek (gevşek seton), aşamalı olarak sfinkteri kesmek (kesici seton) amaçları için kullanılan lastik, ipek, prolen, tel gibi maddelerdir

Anorektal ilerleyici flap

Özellikle ekstrasfinkterik, suprasfinkterik ve bazı yüksek transsfinkterik fistüllerde tercih edilir.

Fibrin yapıştırıcılar

Gevşek seton konulup infeksiyon drene edildikten 2 ay kadar sonra iç delik dikişle kapatılır ve dış delikten fibrin yapıştırıcı verilir.

İntersfinkterik fistüllerde fistülotomi yapılır ve sekonder iyileşmeye bırakılır.

Transsfinkterik fistüllerde iç delik puborektal kasın altında ise fistülotomi yapılabilir – hem internal hemde eksternal sfinkter kesilmiş olur.

Suprasfinkterik fistüllerde fistül traktı belirlendikten sonra eksternal sfinkterin lateralindeki trakt eksize edilir, levator içindeki defekt kapatılır ve fistül intersfinkterik hale getirilmiş olur. Oluşan intersfinkterik fistüle fistülotomi yapılır.

Ekstrasfinkterik fistüllerde asıl lezyon tedavi edildikten sonra fistül traktı eksize edilip mukozadaki defekt primer veya ilerleyici mukoza flabi ile kapatılır. Gerekli görülürse kolostomi yapılır.